به گزارش خبرگزاری صدا و سیما، آقای علیرضا کاظمی با حضور در برنامه «صف اول» با موضوع «عدالت آموزشی با مشارکت مردمی»، آخرین وضعیت و برنامه ها و اقدامات آموزش و پرورش کشور را تشریح کرد و به پرسش ها در این باره پاسخ داد. متن کامل این برنامه به شرح زیر است:

سؤال: برنامه‌های امروز شما در اصفهان را بفرمایید؟

کاظمی: هدف اصلی ما از حضور در استان اصفهان، شرکت در بیست و هفتمین جشنواره خیرین مدرسه ساز بود که فردا برگزار می‌شود و اتفاقات خوبی رقم خواهد خورد که ان شاالله فرصت حضور آقای رئیس جمهور را هم داشته باشیم. در کنار این ما دو سه کار و برنامه دیگری هم در دستور کار داشتیم. سفر به شاهین شهر و حضور در جمع همکاران و اعضای شورای آموزش و پرورش شاهین شهر، میمه و برخار بود که هم افتتاحیه داشتیم و هم مراسم کلنگ زنی و هم بازدید داشتیم و هم چالش آموزش و پرورش در این سه منطقه بررسی کردیم. کمک‌های خوبی هم قرار شد صورت بگیرد و بخشی از مشکلات اینها در حوزه‌های مختلف ان شاالله مرتفع خواهد شد. از اینجا از فرمانداران محترم و نماینده محترم آقای دلیگانی که میزبان این برنامه بودند و رؤسای آموزش و پرورش تشکر می‌کنم. امشب برای اولین بار در تاریخ آموزش و پرورش، اجتماع باشکوه مدیران کل آموزش و پرورش، مدیران کل نوسازی کشور، رؤسای مجامع خیرین استان‌های کشور و هیئت مدیره جامعه خیرین کشور، اعضای شورای معاونین آموزش و پرروش، گرد هم آمده‌اند تا با هم پیمان ببندند و هم مسائل آموزش و پرروس را بررسی کنند و همه دست به دست دهیم تا یک اتفاقات بزرگی در نظام تعلیم و تربیت رقم بخورد. اینها پیش درآمد جشنواره اصلی بود که جشنواره اصلی فردا برگزار می‌شود و مراسم باشکوه از صداوسیما پخش خواهد شد که دستاورد‌های بزرگی خواهد داشت. یک بخش هم فردا برنامه داریم، بعد از این جلسات در فلاورجان حضور پیدا می‌کنیم و مهمانان همکاران در این حوزه خواهیم بود، آقای رحیمی نماینده محترم فلاورجان هم حضور خواهند داشت، در جمع شورای آموزش و پرورش آنجا مسائل آموزش و پرورش استان را هم بررسی خواهیم کرد. این سه چهار مسئله برنامه حضور ما در استان اصفهان است. همین جا یک تشکر صمیمانه به نمایندگی از همه از مجمع خیرین استان اصفهان، میزبانی بسیار شایسته و بزرگوارانه این مجمع به ویژه آقای ملااحمدی دارم و استاندار واقعاً سخت کوش این استان دکتر جمالی که واقعاً زحمات زیادی را کشیده‌اند. در ابتدا ما هتل زیبای جنت را محصول یک کار جمعی بود و من نام بردم که این هتل، هتل بسیار فاخر و شایسته معلم‌های نظام جمهوری اسلامی ایران است که ان شاالله بیایند و از این مجموعه استفاده کنند، این را به عنوان یک پروژه افتتاح کردیم و البته یک مجموعه ورزشی را افتتاح کردیم و کلنگ زدیم. اینها برنامه‌های متعددی بود که در حاشیه مراسم اصلی که بیست و هفتمین جشنواره خیرین مدرسه ساز استان است، شکل گرفت.

سؤال: عدالت آموزشی چه است؟

کاظمی: موضوع عدالت آموزشی وقتی مطرح می‌شود، اگر خواسته باشیم به موضوع عدالت بپردازیم، می‌گویم بارزترین مصداق عدالت و زیربنایی‌ترین مصداق عدالت، عدالت آموزشی است. عدالت آموزشی است که می‌تواند زمینه تحقق عدالت در همه حوزه‌های دیگر را فراهم کند و زمانی که آموزش و یادگیری برای یک جامعه فراهم نباشد، حرف از عدالت زدن در حوزه‌های دیگر بی معنا است. عدالت آموزشی زیربنای همه عدالت‌ها در بخش‌های دیگر است و نقطه آغاز بسط و توسعه عدالت است. اما خود عدالت آموزشی چه است، عدالت آموزشی، مقام معظم رهبری یک تعبیر زیبایی دارند و موضوع نصیب برابر آموزشی را مطرح می‌کنند. یعنی کاری کنید که فرصت‌های آموزشی در ابعاد مختلف برای همه مهیا شود. از آقای دکتر پزشکیان تشکر می‌کنم بخاطر نوع نگاهی که به نظام تعلیم و تربیت دارند و من این را نقطه عطفی در تاریخ جمهوری اسلامی ایران می‌دانم. اگر نقطه عطف تاریخ ایران را بربشماریم از ابتدا، پیروزی انقلاب و ۲۲ بهمن و جنگ و مسائل دیگر را یک نقطه عطف بدانیم، یکی از نقاط عطف تحول آفرین این توجه ویژه‌ای است که در این دوره دارد به نظام تعلیم و تربیت می‌شود. ایشان شاید به اندازه فرض کنید بیش از ده‌ها جلسه شخصاً به موضوع آموزش و پرورش و عدالت آموزشی پرداخته‌اند. گاهی اوقات ما در یک شرایط خاصی اولویت مسئله را داریم، اما در شرایط بحرانی این اولویت کنار گذاشته می‌شود، اما دکتر پزشکیان در هیچ شرایطی این اولویت را کنار نگذاشته‌اند، حتی در جنگ ۱۲ روزه. در ایام جنگ ۱۲ روزه، برادر عزیز من به شهادت رسیدند و درگیر مراسم تشییع ایشان می‌شدم، متوجه شدیم که آتش بس شده است. دو سه ساعت بعد از دفتر رئیس جمهور به بنده زنگ زدند، آقای رئیس جمهور گفتند کجا هستید، من گفتم دارم برای تشییع برادر می‌روم، تسلیت گفتند و گفتند می‌خواهم یک جلسه‌ای بگذارم در ارتباط با مسائل آموزش و پرورش. اولین جلسه‌ای که رئیس جمهور بعد از جنگ ۱۲ روزه گذاشتند در ارتباط با مسئله آموزش و پرورش بود. این ایمان دکتر پزشکیان و باور قلبی ایشان و عمل به این باور طبیعتاً یک تحول بزرگی را رقم خواهد زد. می‌دانید تحول در حوزه‌های فرهنگی، نظام آموزشی چیزی نیست که الان هم ملموس و محسوس باشد، یک بخش‌هایی محسوس است ولی بخش اصلی آن در کف جامعه، ممکن است سال‌ها طول بکشد که این را مردم ببینند. در موضوع عدالتی که آقای رئیس جمهور مطرح می‌کنند، چه اتفاقی می‌افتد. دو مسئله را رئیس جمهور مطرح کرده‌اند، یکی عدالت و یکی کیفیت. در موضوع عدالت، ما دو رویکرد را دنبال می‌کنیم، رویکرد اول بسط و نشر عدالت را دولت پایه نکنیم و مردم پایه کنیم. یعنی ظرفیت‌های مردمی که یک ظرفیت بی نهایت است و برای آن حد و مرزی نیست. اگر بتوانیم این باور‌ها را در مردم ایجاد کنیم، زمینه حضور مردم را برای کمک به نظام تعلیم و تربیت مهیا کنیم، هیچ چیز نمی‌تواند با این ظرفیت برابری کند، کما اینکه در جنگ و بسیاری از اتفاقات همین اتفاق افتاد. باور مقام معظم رهبری به مردم و میدان داری مردم در حل مسائل کشور همیشه مورد تأکید ایشان بوده است. رویکرد دوم اینکه در نظام تعلیم و تربیت ما عدالت را باید با نگاه به آینده و نیاز‌های آینده باید دنبال کنیم؛ لذا اگر فضایی می‌سازیم، معلمی تربیت می‌کنیم، اگر تجهیزاتی را آماده می‌کنیم، مبتنی با شرایط آینده باید طراحی کنیم. آینده فناورانه، آینده هوشمند و آینده الکترونیکی و آینده‌هایی که هزاران ویژگی دارند. باید آن آینده را ترسیم کنیم و بعد مبتنی بر آن عدالت را بسط و نشر بدهیم. مطلب دوم اینکه این عدالت وقتی مطرح می‌شود، بعضی از وقت‌ها ما به ساخت فضا تنزل می‌دهیم، بعضی‌ها فکر می‌کنند که ما فقط داریم مدرسه می‌سازیم، چون این محسوس است و دیده می‌شود. می‌دانید که در همین حوزه فضا و سخت افزار، ما ۷ هزار و ۷۳۰ مدرسه را در دستور کار ساخت داریم که میانگین این ۷ هزار و ۷۰۰ مدرسه تقریباً ۵۲ درصد پیشرفت دارد. در یک سامانه ساتع که در جنب اتاق من و دفتر آقای رئیس جمهور وجود دارد، تمام این پروژه‌ها نقطه به نقطه هم قابل رؤیت است و هم قابل رصد است، با تصویر و گزارش و دقیق با ابعاد مختلف. خوشبختانه در جلسه‌ای که چند روز قبل در شهر قدس داشتیم، ۲ هزار و ۴۰۷ پروژه را همزمان در سراسر کشور افتتاح کرده‌ایم، این بخش است. بخش مهمتر از این تجهیزات و فناوری‌های مورد نیاز است یعنی فناوری‌های سخت مورد نیاز این مدارس است. الان داریم آماده می‌کنیم، مطالعات بسیار عمیقی انجام شده است و در دو مدرسه به صورت آزمایشی در شهر قدس آماده کرده‌ایم و در روز شنبه به اتفاق آقای رئیس جمهور و با یک تیمی ببینیم که آیا این نگاه آینده ما را تأمین می‌کند. خیلی مطالعات بین المللی انجام شده است، بسته‌هایی که طراحی شده است، برای هر دوره یک بسته فناوری مجزایی دیده شده است. مثلاً برای دوره اول ابتدایی، یک بسته پرورشی، یک بسته ورزشی و یک بسته علمی و یک بسته محیط زیستی و یک بسته بهداشتی دیده شده است و همه اینها با رویکرد فناوری دارد دنبال می‌شود و اگر تأیید شد این را در تمام مدارس نشر می‌دهیم. بخش سوم اگر قرار باشد عدالتی رقم بخورد، نیاز به معلم‌های توانمند داریم. آموزش و توانمندسازی تمام معلم‌ها در سطوح مختلف متناسب با نیازی که دارند، که این را در سه شکل داریم دنبال می‌کنیم، اتفاق‌های خوبی افتاده است. یک بخش هم آموزش مدیران است، اگر قرار باشد عدالت و کیفیت را دنبال کنیم باید مدیران توانمندی داشته باشیم که این را در قالب الگوی مدرسه تراز داریم دنبال می‌کنیم. بخش بعدی توسعه عدالت با رویکرد ایجاد فضا‌های برابر ورزشی است. یعنی امکانات ورزشی برای همه بچه‌ها فراهم باشد که از فضا‌های ورزشی استاندارد مناسب برخوردار باشند. یک بخش هم فعالیت‌ها و امکانات پرورشی است. کانون داریم، دارالقرآن داریم، اردو‌های دانش آموزشی داریم، برای هر کدام از اینها ما یک نقشه راه داریم. به عبارت دیگر ما نقشه توسعه عدالت آموزشی را در شش ضلع ترسیم کرده‌ایم و دنبال می‌کنیم.

سؤال: رویکرد عدالت آموزشی مشارکت مردمی است که یکی از گزینه‌های آن ساخت مدرسه است. تا برچیده شدن مدارس کانکسی چقدر فاصله داریم؟

کاظمی: در بحث کانکس دو مسئله داریم، یکی مدارس کانکسی است، یکی کلاس‌های کانکسی است. یعنی یک مدرسه داریم جمعیت دانش آموزی آن اضافه شده است و مجبور شده‌اند یک کلاس کانکسی اضافه کنند. این کلاس‌های کانکسی کلاس‌های استانداری هستند، کلاس‌های کانسکی قدیمی که ما تصور می‌کردیم نیستند، کلاس کانکسی که استاندارد یک کلاس دقیق است. یک بحث هم مدارس کانکسی هستند. مدارس کانکسی را به دو بخش تقسیم کرده‌ایم، مدارس کانکسی بالای ۱۰ نفر، مدارس کانکسی زیر ۱۰ نفر. گاهی اوقات یک نقطه‌ای داریم که پنج دانش آموز دارد، اینها را فازبندی کرده‌ایم، در فاز اول مدارس کانکسی بالای ۱۰ نفر را ساماندهی کرده‌ایم. در فاز دوم می‌آییم مدارس کانکسی زیر ۱۰ نفر و در فاز سوم کلاس‌های کانکسی که خوشبختانه با کمک ستاد اجرایی فرمان امام، هزار مدرسه کانکسی بالای ۱۰ نفر را ساماندهی کردیم. با بنیاد مستضعفان که جا دارد از دکتر فتاح و همکاران ایشان و بنیاد برکت و هم از ستاد بنیاد مستضعفان سردار دهقان ویژه تشکر کنم که هزار مدرسه سنگی را هم در دستور کار ساخت دارند که در پروژه‌های ما است که بخش مهمی از اینها افتتاح شد. من که رفتم در روستای بگ وردی و این دو کلاس را افتتاح کردیم، به این دلیل که نشان بدهیم که ما صرفاً به مدارس بزرگ مقیاس و مراکز استان‌ها توجه نمی‌کنیم، ما به مناطق محروم و روستا‌ها و دانش آموزان عشایر توجه ویژه‌ای داریم. دکتر فتاح همان جا اعلام کردند که این پایان ماجرا نیست و آغاز ماجرا است و فرمودند که هرچقدر این را ادامه بدهید من کمک خواهم کرد و خواهم ساخت.

سؤال: خیرین در این مسئله چقدر می‌توانند نقش داشته باشند؟

کاظمی: یکی از ستون‌های اصلی این حرکت خیرین هستند. دلیل آن هم اینکه خیرین ظرفیت‌های بسیار عظیمی دارند. یک خیر ما ۴۸۰ مدرسه کانکسی را سامان می‌دهد. حاج اکبر ابراهیمی که همه می‌شناسند، پدر آبرسانی کشور است ایشان واقعاً بی نظیر هستند. ما در سطح کشور مثل ایشان بسیار داریم که دارند کمک می‌کنند و خیرین در سال گذشته چیزی حدود ۱۸ و ۶ دهم همت در طول یکسال کمک کرده‌اند. آخرین آماری که الان گرفتم، از ۱۸ و ۶ دهم همت هم دارد عبور می‌کند در ششماه. در استان اصفهان که سرآمد خیرین کشور است، ۴ و نیم همت خیرین کمک کرده‌اند و این ادامه دارد؛ لذا خیرین تنها مدرسه نمی‌سازند، فرهنگ جامعه ما را می‌سازند و نوع نگاه شان، عمل صالح شان در جامعه منشأ خیر و برکت و رحمت برای نظام تعلیم و تربیت هست و خواهد بود.

سؤال: اگر بخواهیم به کیفیت فضای آموزشی بپردازیم، برای اینکه به امکانات روز مجهز شوند چه برنامه‌ای دارید؟

کاظمی: این را در دو فاز تعریف کرده‌ایم. یکی مدارسی که جدید می‌سازیم، یکی مدارسی که از قبل بوده‌اند. برای مدارس اول استاندارد دوره به دوره را تعریف کرده‌ایم. آقای رئیس جمهور هم گفته‌اند آزمایشی بروید انجام بدهید تا ببینیم و تأیید کنیم. این اتفاق الان افتاده است، همین امروز به من گزارش دادند که این دو مدرسه بعنوان نمونه تجهیز شده است، مبتنی بر فناوری‌های جدید و آماده است که تیم فنی این کار و رئیس جمهور بیایند و از نزدیک ببینند. این مدارس در حاشیه تهران هستند و اگر تأیید کردند این را به عنوان الگو در همه مدارس تسری خواهیم داد. تلویزیون‌های هوشمندی است که قابلیت اتصال به اینترنت را دارد، قابلیت اتصال به ابزار مختلف هوشمند را دارد، بسیاری از نرم افزار‌ها در آن وجود دارد و قابلیت‌های بسیار فراوانی دارد. بخش بعدی هم آموزش و توانمندسازی معلم‌ها و دانش آموزان مبتنی بر هوش مصنوعی است. در نظام تعلیم و تربیت نقشه راه هوش مصنوعی را طراحی کرده‌ایم، چند فاز برای آن طراحی کرده‌ایم، در تابستان گذشته ۲ میلیون دانش آموز و ۱۰۰ هزار معلم را در حوزه هوش مصنوعی آموزش داده‌ایم. این رویکرد آینده ما است، فناوری‌های روز مبتنی بر هوش مصنوعی.

سؤال: برای تسری به تمام مدارس چقدر زمان می‌برد؟

کاظمی: این برای مدارس جدید ساخت ما است. یک بخش هم مدارس قدیمی ما است. امروز شاهین شهر بودم، تقریباً در دو سه شهرستانی که رؤسای آموزش و پرورش که صحبت می‌کردند، می‌گفتند بیش از ۸۰ درصد حتی یک منطقه گفت که ۹۰ درصد از مدارس هوشمند هستند. این معلوم می‌شود که در استان اصفهان شرایط نسبتاً خوبی در حوزه هوشمندسازی مدارس اتفاق افتاده است. سامانه‌ای طراحی کرده‌ایم به نام سامانه تجهیزات مدارس، جدید طراحی شده است و هنوز شروع به کار نکرده است که تمام مدیران مدارس امکانات شان را در اینجا ثبت می‌کنند، اطلس تجهیزاتی مدارس را درمی آوریم تا ببینیم چگونه می‌توانیم اینها را بر استاندارد‌های جدیدی که داریم منطبق کنیم. یک بخش کار این است که خلأ‌های موجود را با بهترین استاندارد‌ها پر کنیم. یک بخش هم اینکه در این تجهیزاتی که وجود دارد، در کلاس‌ها تقریباً هوشمندی کلاس‌های ما قبلاً اینطوری است یک دیتاپروجکشن و پرده و لپ تابی که به همدیگر وصل هستند و نشان می‌دهد. اما امروز باید این افق را تغییر بدهیم و دنبال تغییرات هستیم که معلم بدون استفاده از تبلت و سیستمی که وجود دارد، بتواند با گوشی که دارد، به این دیتاپروجکشن وصل شود و تمام تدریس‌ها را در این قالب به بچه‌ها ارائه بدهد. اینها را داریم دنبال می‌کنیم و به نظر نقشه راه خوبی برای این حوزه هم طراحی کرده‌ایم.

سؤال: افق چند ساله می‌شود که این اتفاق کامل بیفتد؟

کاظمی: بستگی به مشارکت مردمی دارد، چون اعتبار بسیار بالایی دارد. اعتبارات دولتی پاسخگو نیست، کل اعتبارات دولتی برای ساخت و ساز، ۳۰ همت است. ما اگر خواسته باشیم که تحولی اتفاق بیفتد، رقم‌ها خیلی بالا است و اتکای ما به مشارکت مردم است، به مسئولیت‌های اجتماعی و کمک‌های خیرین است و به ظرفیت‌هایی که در جامعه وجود دارد.

سؤال: یک خبر خوبی هم بود، راه اندازی مدرسه تلویزیونی ایران است؟

کاظمی: یکی از راه‌های توسعه عدالت این است که ما بهترین تدریس را بتوانیم به دوردست‌ترین نقطه کشور تسری بدهیم. یعنی دانش آموزی که در استان‌های مرزی یا استان‌های مرکزی ما حضور دارد، در روستا‌ها حضور دارد، بتواند از بهترین کلاس درس استفاده کند. مسیر آن صداوسیما است، الحمدالله ضریب پوشش صداوسیما در بسیاری از شبکه‌ها ۱۰۰ درصد است که ظرفیت بی نظیری است، یک تجربه خوبی هم با صداوسیما در دوران کرونا داشتیم، یک نشست خوبی با دکتر جبلی داشتیم. من همین جا از نگاه بسیار خوب ایشان و همکاری‌های بسیار نزدیک ایشان، دستورات خیلی خوب ایشان و رؤسای شبکه‌های صداوسیما به ویژه شبکه آموزش تشکر می‌کنم که یک گام بلندی برداشته‌ایم و تقویم اجرایی برنامه تلویزیونی ایران را آماده کرده‌ایم، یکسری درس‌هایی که قبلاً آماده شده است، الان آماده ارائه است.

سؤال: در چه مقاطع تحصیلی است؟

کاظمی: در تمام مقاطع تحصیلی، هیچ مقطعی از چشم مان دور نمانده است….

ادامه دارد…